Di Pilorinhu Sidadi Velha a Gore ate Aksum - III

kartaz ta riprizenta grandis putensia ta satadja afrika na konferensia di berlim 1885 sem ruspetu i dividi familiaris paizis vizinhus sem ruspetu a sis tradisom i kostumis- kela rizulta em grandi problema na afrika di divisom etnika.

ilha di Gore na Dakar Senegal - um ilha ki era armazem di omis tornadus skravizadus oji e ilha turistika ultimus tempus e remodeladu ku apoiu di uniom Europeia ki da si nomi a um prasa la- sem ruspetu pa pasadu.

statua na gore ta riprizenta omis i mudjeris livris

 ta rabenta korenti skravatura

Kontinuandu nos asuntu pa kes ki sta interesadu na proposta di kria um Movimentu di Mobilizasom i Aproximasom di Cabo Verdi Senegal i Ethiopia DEUG  27 e importanti kontinua ta analiza es  nisisidadi i pirioridadis.

Na artigu interior nu murgudja um poku na storia pa intendi es paizis i importansia di aborda um planu konkretu.

Sima gosta di fladu pa panafrikanista a luta kontinua. ok. Ideia e konsiensializa ma si nu ka fazi determinadus trabadjus di kaza mas es ka ta kai di seu i ma si nu fika xintadu nunka mas.

Bom dexanu papia um pokinhu di Senegal. Senegal e prumeru paiz ki Kauverdianus kumesa ta refujia kantu imperiu portugezis sta dexaba fomi tomaba konta di nos avos.

Num kazu konkretu avo di autor bai pa Dakar i puxa 40 anu la.

Apizar di grandi kuantidadi di kauverdianu di prumeru sigundu i terseru jerasom sta na senegal; apizar di es sta a 1 ora di aviom guvernu di kauverdi nunka mostra verdaderu interesi na aproxima si povu di Senegal.


Klaru dja nu sabi ma interesis di manti linha  papa portugal ka ta kontentaba ku kela logu propozitu sempri e korta difinitivamenti kordom umbilikal ku afrika.

Pelu kontrariu di ki Kabral ta konsedjaba aproximaba u maximu pusivel di paizis vizinhus guvernantis di Kauverdi fazi obidu moku i dexa ate nos 3  jerasom jerasom kum ideia ma nu ka tem nada a ver ku senegal.

Nu odja pur izemplus mudjeris rabidantis ki pulisia di fronteras ta frontas pa simplis kompras pa bem bendi ou ainda oki povu ka teni solusom di saudi ba prokura midjor la na sis ospital.

 Studanti tambe ta bai pa senegal es teni bons kondisons di setasom la mas difikuldadi di apoiu e tantu pa parti di nos guvernus ki ka ta preokupa ku sis futuru komu profisional i pa engajamentu di kauza afrikana.

Pa kauverdianu Senegal e afrika pamo sis kor i nos e europeus pamo nos kor um bokadinhu mas klaru. Ou seja nu perdi grandi oportunidadi di prendi sis linguas i di sis vastu kultura di sta mas pertu i na interior di kontinenti.

Maioria di senegalezis ki ta prokura Cabo verdi pa trabadja ou vivi e tratadu komu mandjaku disprezadu pratikamenti i dexadu so na aria di benda ka izisti um verdaderu irmandadi.

Pur otu ladu kau verdianus nasidu na senegal tem forti problema di intergrasom apizar di es ta dumina lingua um oportunidadi disperdizadu pa embaixada di kau verdi na senegal i propiu guvernu kauverdianu ki pudia pruvetaba es jerasoom pa introduziba aula di wolof.

Pois munti des e lisensiadu mas es ka tem insentivu pa es bai pa CV. Nu ta inkontra ainda kosturerus artistas diversus ki porta e fitxadu na cv.


Bom kaminhandu Gore e um lugar stremamenti importanti storikamenti mas nem pur isu ka ta inxinadu na skola di kau verdi kualker pista nu prefiri nos manual brankisadu.


Konxedu komu kaza di skravu e um lugar ki pasa holandezis portugesis i mas. e um pikenu ilha na Senegal poku mas grandi ki nos Djeu ki bendedu pa xina. - djobi na fotu -

E na es lugar ki tudu omis i mudjeris ki siparadus di sis familias a forsa era kolokadu na kondisom dizumana pa es mandadu pa trabadja forsadu maltratadu i bendedu pa diferentis paizis di europa i merka talvez munti des ta pasaba pa cv tambe.


U ki nu sta analiza e ki kontinuidadi di luta pa independensia ki bem kaba ku parti forsa di mas di 4 sekulus di dor i speransa gosi toma um novu forma.

Muitas vezis ate nu podi fla fama panafrikanista ki komparandu ku trabadjus dizenvolvidus desdi inisiu des filosofia panafrikanista em 1900  nu podi fla ma nu dixi pa pontu zeru tantu na produsom di dibatis i enkontrus na mobilidadi i na engajamentu total.

Bom saltandu poku pa rifleti mimoria di pamo ki afrika fika si pa munti ki gosta di kulpa dirijentis i propi afrikanus sem odja pa storia.

Na kazu di Ethiopia situasom e pior. Tem Rua Kau verdi na Ethiopia i di pratikamenti tudu pais di afrika.

Cabo verdi ka tem um embaixada na Ethiopia i nem kualker tipu di riprizentasom nau pur falta di oportunidadi mas pur falta di interesi. ka ta izisti rilasom na pratika di mobilidadi fora di festa na konferensia di OUA.

Tudu isu nu podi rifletil na u ki Kwame Nkrumah fla sobri neokolonialismu me baziadu na prinsipiu di padasia antigus teritorius kolonial em munti padasinhu di pikenus stadus inviavel inkapaz di dizenvolvi individualmenti i ki ta fika sempri ta spera di zimola di si antigu patrom branku pa djudal difendi mesmu si siguransa interior.

e u ki nu sta odja odja guvernu di CV divididu ku el mesmu ta buska apoiu di Sofa ou di Xina etc

Cabral bai na mesmu linha fla neokolonialismu e fiskalizasom i interupsom di storia di povu afrikanu.

Num palavra si nu ka mexi nu ta mexedu moda papa.


Sempri ki bu tenta ultrapasa bus fronteras abo e blokiadu pa ka evolui. Diversas tentativas di uniom kontisi na afrika duranti i dipos di luta pa indipendensia mas ninhum ka tevi susesu. E kazu di Gine i Kau verdi e kazu di propi federasom di Mali ki  reuniba 5 pais di afrika osidental fransesa em 1960 ka dura mas ki 2 mes.

Ou seja federasom i uniom ki ta manti e so di europa merka xina ou Rusia. Afrika ka tem direitu a nau ser na teoria. e kazu inda di kes organizasom ekonomika moda CDAO etc etc so teoria verdaderamenti. Stadu afrikanus ka sta konsigi organiza sportasom.

Tambe nu odja pa akordu de APE um akordu ki ta funda afrika ekonomikamenti so ta trazi benifisiu pa europa.

bom keli e alguns pistas ki ta prova ma uniku kaminhu mas forti ki restanu e tenta na dominiu asosiativu sima nu ka sta farta di ripiti.

Kuza ki nos antipasadu ka konsigi nu debi prokura konsigil ku bazi na eransas ideolojikas i oportunidadi ki es dexanu.


Purtantu afrika oji si grandi xansi e volta a si storia i odja ma di fatu razom prinsipal di si atrazu sta na diskonhesimentu di sis raizis i falta di aproveitamentu di si storia.


E muitu importanti suporta um movimentu di grandi dimensom na duminiu di arti lingua i kultura em jeral entri paizis afrikanu.

Nu ka podi kontinua ta perpetua divisom ki e um kuza ki nu podu na kabesa. pa intendi um povu i ganha si konfiansa prumeru pasu e intendi sis linguas.

Kolonizadoris brankus kantu es thiga afrika atraves di missom rilijiozu sima npontaba nhos prumeru kuza ki es ta preokupa ku el e aprendi lingua lokal.


Pa konklui nos motivasom e konvida i apela tudu diaspora afrikana a da si minimu kontributu pa ki asosiasom abri porta pa afrikanus jovens interesadus a apoia es movimùentu di aproximasom kultural artistiku i linguistiku.


E um kuza seriu pasa ta da nos kumunidadi alternativa di konxi mas afrika i si storia num sentidu pratiku.

Pa termina tersera parti di nos apelu a movimentu nkre sita um parti di diskursu di Haile sellasie na primeru diskursu fetu na OUA maio de 1963 undi e fla: oji nta odja futuru calmo ku konfiansa i ku korajem na nha visom afrika ka meresi so ser livri mas tambe unidu mas storia ki ta bem prova mo ki e nisisariu um luta forti.

Ditu fetu di fatu ate oji nu sta sunha ku uni nos propri familia ku nos kumunidadi kuantu mas nos kontinenti. Tudu kela poku interesi engajamentu i rispeitu pa trabadju sosial.

Ka nu skesi vida e pasajera inda nu teni tempu di dexa um marka di kontinuidadi di tudu sforsu fetu pa kes omis grandi ki nu sita.


Pa konklui mesmu nu ta skaresi pratika des apelu i undi nu kre txiga:

1. Jovens di Kauverdi Senegal i ethiopia djuntu ta partilha speriensias
2. Valorizasom di kontatu kultural i produsom di marka deug deug a partir di inkontrus
3. Abertura pa tudu povu di tudu kor na suporti di movimentasom
4. Ki tudu es movimentu seja algu indipendenti di kualker partidu ou organizasom pulitiku ou organizasom stranjeru ou seja ki tudu si poiu bem di residentis di es paizis i di diapora
5. Ideia e di forma kolaborativu nu kria um organizasom di tudu ideias ki nasi di uniom des tres kultura
6. Manti um linha di konta abertu konstanti pa apoia es mobilidadi
7. Interesadus tem ki alista na movimentu i partisipa di forma pratiku


E prezisu inda intendi ma proximu fazi dja sta em andamentu i ma mobilizasom na ethiopia tambe.


Salam na

stratu di diskursu di Imperador Ethiope na pe di si Statua kolokadu risentimenti na Sedi di Uniom Afrikanu.

primeru speriensia na Julhu 2018 di interkambiu i mobilidadi di um jovem senegales pa produsom i doasom di 65 bolsa pa kriansas di kumunidadi di txada grandi

fotu ki ta mostra amizadi Cabo verdi Senegal. provavelmenti e primeru kontatu ku um senegales di forma di troka di speriensia num asosiasom. Permiti midjor rilasom i aproximasom di dos paizis

um kriansa ethiopianu ta spermenta muxila Deug fetu na ethiopia

kriansas na kau verdi feliz pa sis novu muxilas ki ta riprizenta kor di afrika

um adolisenti di terseru jerasom diaspora na partilha speriensia di plantasom medisinal akompanhadu di sis pais na pilorinhu

Babakar na senegal a pripara kes prumerus muxila pa Kabu verdi  dentu projetu Deug na fundu um mapa di afrika ku nomi di tudu algem ki pasa pa pilorinhu pa apoia verdaderamenti

ruinas di se katedral provavelmenti primeru sentru misionariu na afrika